Teleskopi James Webb zbulon ujin e lashtë të ngrirë në një kometë afër Tokës

Teleskopi i fuqishëm Hapësinor i NASA-s, James Webb për herë të parë ka pikasur një kometë të pasur me ujë në sistemin e brendshëm diellor.

Zbulimi mund të ndihmojë në zgjidhjen e misterit të gjatë se si Toka e mori ujin e saj, tha ekipi hulumtues në një studim të botuar më 15 maj në revistën Nature.

E quajtur Comet Read, objekti është i rrethuar nga një mjegull gazi dhe pluhuri i quajtur ‘halo’. Kur teleskopi analizoi objektin duke përdorur një instrument të specializuar afër infra të kuqe që zbulon nxehtësinë, zbuloi se gazi ishte i përbërë kryesisht nga avujt e ujit, duke nënkuptuar se zemra e kometës ka të ngjarë të përmbajë ujë të ngrirë nga sistemi i hershëm diellor, potencialisht me origjinë 4.5 miliardë vjet më parë. Por çuditërisht, ‘halo’ praktikisht nuk përmbante dioksid karboni, një përbërës kryesor në kometat më të njohura.

Comet Read është ajo që njihet si një kometë e rripit kryesor dhe këto objekte të rralla, banojnë brenda brezit të asteroidëve midis Marsit dhe Jupiterit. Ashtu si kometat e zakonshme, ato mendohet se përmbajnë akull të përbërë nga një larmi elementesh. Por ndryshe nga shumica e kometave, ato rrethohen vetëm periodikisht nga një ‘halo’ dhe bisht i gaztë.

Shkencëtarët kanë zbuluar ujë të ngrirë brenda kometave në skajet e largëta të sistemit diellor, duke përfshirë në brezin Kuiper dhe renë Oort, të vendosura përtej orbitës së Neptunit, disa trilion milje larg Tokës.

Në këto rajone, nxehtësia nga dielli nuk është aq e fortë sa të avullojë elementët e paqëndrueshëm që u japin kometave bishtin e tyre. Por, zbulimi i Comet Read konfirmon se akulli i ujit nga sistemi i hershëm diellor mund të ruhet shumë, shumë më afër diellit – një fakt që astronomët e kishin parashikuar prej kohësh, por kurrë nuk e vërtetuan.

Megjithatë, mungesa e dioksidit të karbonit të kometës Read paraqet një mister më të madh. Mund të jetë që Read, për ndonjë arsye, thjesht u formua pa CO2. Ose është e mundur që ka pasur dioksid karboni në fillim të jetës së tij, por që përbërja e paqëndrueshme është djegur me kalimin e kohës për shkak të nxehtësisë së diellit.

Ky zbulim ofron një tjetër të dhënë në kërkimin për të zgjidhur se nga erdhi uji i bollshëm i Tokës. Shkencëtarët kanë teorizuar prej kohësh se bombardimet nga kometat e akullta mund të kenë qenë të dobishme për t’i dhënë Tokës ujin e saj të parë të lëngshëm miliarda vjet më parë, megjithëse çështja nuk është ende e zgjidhur.

Sipas studiuesve, hapi tjetër do të ishte dërgimi i një sonde në brezin asteroid me shpresën e mbledhjes së mostrave fizike nga kometa Read dhe kometat e tjera të brezit kryesor si ajo. Kjo mund t’i ndihmojë shkencëtarët të kuptojnë se si uji shpërndahet nëpër sistemet yjore, duke hedhur themelet për jetën siç e njohim ne.