Art Jetese

Shkencëtarët kanë riprogramuar minjtë për të jetuar më gjatë

Shkencëtarët kanë zgjatur jetën e minjve 7 për qind falë riprogramimit të gjeneve, sipas një studimi të ri të publikuar nga kompania bioteknike e San Diegos Rejuvenate Bio.

Koncepti i riprogramimit të gjeneve ka joshur komunitetin shkencor për më shumë se një dekadë. Madje ajo çoi në një çmim “Nobel 2012” për biologun japonez Shinya Yamanaka. Që andej, ideja shkoi në laborator. Pastaj te minjtë. Pas brejtësve, a mund të jenë njerëzit e radhës në kërkimin e madh për një jetë më të gjatë?

Riprogramimi i gjeneve i ekspozon qelizat individuale ndaj proteinave aktive në embrionet e fazës së hershme, duke punuar në thelb për t’i kthyer qelizat e vjetra në diçka rinore, e ngjashme me një qelizë staminale.

Në përpjekjen Rejuvenate Bio – kompania publikoi një punim që ende nuk është rishikuar nga kolegët dhe u vu re për mungesën e dokumentacionit mbi të cilat qelizat u ndryshuan – minjtë e trajtuar ishin ekuivalent me një njeri 77-vjeçar ( rreth 124 javë në vitet e minjve). Minjtë e trajtuar jetuan mesatarisht 9 javë shtesë përtej minjve të kontrollit – mirë për një rritje prej 7 për qind të jetës. Eksperimenti prodhoi gjithashtu një efekt pothuajse të menjëhershëm.

“Kjo është një teknologji e fuqishme dhe këtu është prova e konceptit”, tha Noah Davidohn, zyrtari kryesor shkencor i Rejuvenate, për MIT Technology Review. “Doja të tregoja se në fakt është diçka që mund të bëjmë në popullatën tonë të moshuar”.

Riprogramimi i gjeneve është ende një fushë e sapolindur dhe përçarëse. Hulumtimi i hershëm, natyrisht, ishte i kufizuar në qeliza të vetme. Dhe minjtë kanë shumë më pak qeliza se një njeri. Zgjerimi i konceptit tek njeriu – me një rritje prej 7 për qind të jetëgjatësisë si pikë referimi fillestare, jo më pak – sjell me vete shkallë që rrit rrezikun.

Plus, manipulimi i qelizave hap derën për rreziqet kanceroze, tashmë të konsideruara si një çështje e zakonshme me këtë proces.

“Është një ushtrim i bukur intelektual,” tha profesori i Universitetit të Stanfordit, Vittorio Sebastiano, për Technology Review, “por unë do të shmangesha të bëja diçka të ngjashme me një person”.

Rejuvenate Bio do të vazhdojë kërkimin e tij ndërsa kompani të tjera synojnë eksperimentet e tyre në qeliza specifike. E ardhmja mund të zbulojë se riprogramimi i gjeneve funksionon mirë për disa qeliza, duke dhënë një mjet të ri kundër sëmundjeve specifike. Natyrisht, e ardhmja mund të na tregojë një gamë të gjerë kur bëhet fjalë për riprogramimin e gjeneve.

/Shqip.com