Teknologji Shkencë

Jupiteri e lë pas saturnin për nga satelitët tashmë të evidentuar

Beteja për satelitët në Sistemin Diellor është duke u zhvilluar.

Pasi humbi avantazhin ndaj Saturnit në vitin 2019, Jupiteri ka shkuar përsëri përpara.

Astronomët kanë numëruar 12 satelitë (hëna) të panjohura  në orbitë rreth planetit më të madh të Sistemit Diellor, duke e çuar totalin e satelitëve  të tij në 92, dhe duke e lënë Saturnin, me numërimin e tij të vogël prej 83, në pluhur.

Orbitat e satelitëve, të cilat janë pa emër, janë botuar në rrethoret e Qendrës së Palenteve të Bashkimit Astronomik Ndërkombëtar, e cila mban të dhënat e të gjithë trupave të vegjël të zbuluar në Sistemin Diellor.

Vëzhgimet u drejtuan nga astronomi Scott Sheppard i Institucionit Carnegie për Shkencën, i cili ka udhëhequr zbulimet pasi rastësisht zbuloi një bollëk të hënave joviane të panjohura më parë gjatë një gjuetie për Planetin e nëntë i cili është misterioz jashtë sistemit diellor.

“Jupiteri sapo ndodhi të ishte në qiell pranë fushave të kërkimit ku ne po kërkonim objekte jashtëzakonisht të largëta të Sistemit Diellor,” tha Sheppard në vitin 2018, pasi ekipi i tij zbuloi një duzinë satelitësh të rinj.

Në fakt nuk është aq e çuditshme që tani po zbulojmë këto objekte. Ata janë mjaft të vegjël dhe të zbehtë dhe të vështirë për t’u parë, veçanërisht kur ke Jupiterin atje, raporton Scienealert.

Megjithatë, kur po kërkonin prova për planetin e nëntë, studiuesit përdorën një teleskop më të fuqishëm se kurrë më parë, duke zmadhuar rezolucionet më të larta, në një fushë më të gjerë shikimi se vëzhgimet e tjera në të kaluarën.

Kjo i lejoi të pikasnin satelitët e vegjël që mund t’i kishin shpëtuar zbulimit të mëparshëm. Sipas Sky & Telescope, nëntë nga satelitët e rinj të zbuluara janë mjaft të largëta nga Jupiteri, duke u rrotulluar në një lëvizje retrograde, e që është drejtimi i kundërt me rrotullimin e Jupiterit.

Kjo nuk është e çuditshme sepse shumica e hënave të Jupiterit janë retrograde. Kjo lëvizje do të thotë se ata ndoshta po kalonin shkëmbinj që ishin të zënë në grackë nga graviteti i Jupiterit dhe mbetën në orbitë.

Tre satelitë të tjerë janë më afër planetit, dhe orbitojnë në të njëjtin drejtim me rrotullimin e Jupiterit. Këta satelitë të vegjël, prograde, janë më të vështira për t’u parë, sepse Jupiteri i ka kapërcyer ata, por ndoshta janë formuar në orbitën joviane.

Satelitët u pikasën në vitin 2021 dhe 2022. Çdo gjë pranë Jupiterit që lëviz përmes qiellit në të njëjtin drejtim dhe me të njëjtën shpejtësi është një satelit potencial, por konfirmimi i tyre kërkon kohë.

/Shqip.com