Lajme Botë

Biden e kthen mbrapsht politikën tregtare kineze për dekada

Presidenti amerikan, Joe Biden

Harrojini tarifat. Veprimet e presidentit amerikan, Joe Biden, për të goditur zhvillimin teknologjik të Pekinit do të bëjnë më shumë për të penguar ekonominë kineze – dhe për të ndarë dy kombet – sesa ka bërë ndonjëherë ish presidenti, Trump. 

Pas dekadash përpjekjesh të SHBA-së për të angazhuar Kinën me perspektivën e një zhvillimi më të madh përmes tregtisë, epoka e bashkëpunimit po ndalet.

Shtëpia e Bardhë dhe Kongresi po riformësojnë në heshtje marrëdhëniet ekonomike amerikane me fuqinë e dytë më të madhe ekonomike në botë, duke miratuar një strategji për të kufizuar zhvillimin teknologjik të Kinës, e cila është në kundërshtim me dekadat e politikës federale dhe përfaqëson veprimin më agresiv amerikan ende për të kufizuar ekonominë dhe ushtrinë e Pekinit.

Rregullat e reja federale, urdhrat ekzekutivë dhe legjislacioni në pritje që synojnë sektorët e teknologjisë së lartë të Kinës, të cilat filluan këtë vjeshtë dhe do të vazhdojnë në vitin 2023, janë kulmi i debatit prej vitesh që përfshin tre administrata. Të marra së bashku, ato përfaqësojnë një përshkallëzim të tarifave dhe mosmarrëveshjeve tregtare të ish-Presidentit Donald Trump kundër Pekinit që në fund të fundit mund të bëjnë më shumë për të ngadalësuar zhvillimin teknologjik dhe ekonomik kinez – dhe për të ndarë të dy ekonomitë – sesa çdo gjë që bëri presidenti i 45-të ndërsa ishte në detyrë.

“Ju me të vërtetë keni parë një ndryshim detar në mënyrën se si ata po e shohin marrëdhënien me Kinën”, tha Clete Willems, e cila ndihmoi në hartimin e politikës ekonomike të Kinës në Shtëpinë e Bardhë Trump si Zëvendës Asistent i Presidentit për Ekonominë Ndërkombëtare dhe Zëvendës Drejtor. të Këshillit Ekonomik Kombëtar. “Administrata [Biden] e sheh inovacionin indigjen kinez si një kërcënim në vetvete për sigurinë kombëtare… dhe ky është një hap i madh nga vendi ku kemi qenë ndonjëherë më parë.”

Strategjia e re, të cilën administrata Biden e quan nga brenda “agjenda e saj e mbrojtjes”, po zbatohet këtë vjeshtë dhe dimër në një sërë veprimesh ekzekutive. Në tetor, Departamenti i Tregtisë nxori rregulla të reja që synonin të ndalonin aftësinë e firmave kineze për të prodhuar çipa kompjuterikë të avancuar. Ato së shpejti do të pasohen nga një urdhër ekzekutiv që krijon autoritet të ri federal për të rregulluar investimet e SHBA-së në Kinë – hera e parë që qeveria federale do të ushtrojë një pushtet të tillë mbi industrinë amerikane – dhe një urdhër ekzekutiv për të kufizuar aftësinë e aplikacioneve kineze si TikTok për të mbledhur të dhëna nga amerikanët.

Kongresi miratoi dhjetëra miliarda dollarë subvencione për prodhimin e gjysmëpërçuesve në Aktin CHIPS /AP Foto

Këto iniciativa vijnë pas agjendës së “promovimit” të Biden – duke përdorur qeverinë për të promovuar konkurrencën amerikane. Kjo përfshinte miratimin e qindra miliarda dollarëve të subvencioneve për prodhimin vendas në Aktin CHIPS për Amerikën dhe Aktin e Zvogëlimit të Inflacionit verën e kaluar, i fokusuar në thyerjen e mbështetjes së SHBA-së nga Kina dhe rregulla të reja kundër kompanive amerikane që punojnë me prodhuesit kinezë të çipave.

Të marra së bashku, agjendat “mbrojtja” dhe “promovimi” përfaqësojnë një rimendim themelor në qasjen e qeverisë amerikane ndaj avancimit teknologjik të Kinës dhe, në fund të fundit, zhvillimit të saj ekonomik. Ndërsa, politikëbërësit amerikanë ishin të kënaqur më parë për të menaxhuar rritjen teknologjike të Kinës dhe për t’u siguruar që ajo të qëndronte disa breza pas SHBA-së, zyrtarët e sigurisë tani kërkojnë të sjellin zhvillimin e Pekinit – veçanërisht në çipe dhe kompjuterë, por së shpejti në sektorë të tjerë – më afër një ngecjeje.

Këshilltari për sigurinë kombëtare, Jake Sullivan, i cili ka udhëhequr zhvillimin e pjesës më të madhe të agjendës së mbrojtjes, parashikoi veprimet në shtator. Politika e mëparshme e SHBA-së, vuri në dukje ai, u përpoq të ruante “përparësitë relative” ndaj kundërshtarëve përmes një “qasjeje të shkallës rrëshqitëse që thoshte se duhet të qëndrojmë vetëm disa breza përpara”.

“Ky nuk është mjedisi strategjik në të cilin ndodhemi sot”, tha Sullivan. “Duke pasur parasysh natyrën themelore të disa teknologjive, të tilla si logjika e avancuar dhe çipat e memories, ne duhet të mbajmë një avantazh sa më të madh që të jetë e mundur.”

Ai fjalim, pak i përmendur në atë kohë, zbuloi një rimendim bazë të mënyrës sesi qeveria amerikane e sheh rritjen dhe zhvillimin e Kinës – një që politikëbërësit amerikanë e kanë përgatitur prej vitesh.

“Nuk është një ekzagjerim të thuhet se kjo është një doktrinë e Bidenit e politikës teknologjike ndaj Kinës,” tha Eric Sayers, një ish-punonjës i Komandës së Paqësorit të SHBA-së gjatë administratës Trump. “Më shumë se një përshkallëzim, është një largim i madh nga një strategji tre dekadash”.

Presidenti Joe Biden dhe Presidenti i Kinës Xi Jinping takohen gjatë një samiti virtual më 16 nëntor 2021, në Pekin, Kinë /Getty Images

Është gjithashtu një largim që Shtëpia e Bardhë më mirë do ta minimizonte. Administrata këmbëngul që axhenda e saj e mbrojtjes të fokusohet drejtpërsëdrejti në ngecjen e sektorit të teknologjisë kineze dhe jo të synojë ndalimin e rritjes së përgjithshme ekonomike të Kinës ose “shkëputjen” e dy ekonomive më gjerësisht.

“Ne nuk po kërkojmë shkëputjen e ekonomisë sonë nga ajo e Kinës”, tha Sekretarja e Tregtisë Gina Raimondo, e cila po miraton pjesët kryesore të agjendës, në një fjalim në fund të nëntorit, duke përshkruar politikat e reja teknologjike të administratës. “Ne duam të promovojmë tregtinë dhe investimet në fusha që nuk kërcënojnë interesat tona kryesore ekonomike dhe të sigurisë kombëtare apo vlerat e të drejtave të njeriut”.

Por ajo përpjekje për një rrugë të mesme midis shkëputjes dhe angazhimit të papenguar ekonomik është nën sulm nga skifterët kinezë dhe tregtarët e lirë.

Ata që duan një qëndrim më të ashpër ndaj Pekinit theksojnë se sasia totale e tregtisë midis kombeve lulëzoi gjatë pandemisë, duke ushqyer një deficit tregtar rekord midis vendeve. Ata skifterët e Kinës, duke përfshirë disa veteranë të administratës Trump, thonë se kontrolli i Pekinit mbi ekonominë kineze është aq i plotë sa e vetmja mënyrë për të siguruar që tregtia amerikane të ndihmojë zhvillimin ushtarak kinez është të shtyhet për më pak tregti midis vendeve, veçanërisht në teknologjinë e lartë. dhe sektorë të lidhur me mbrojtjen.

“Unë mendoj se ne duhet të fillojmë procesin e shkëputjes strategjike,” tha Robert Lighthizer, ish-shefi i tregtisë së Trump dhe një skifter për një kohë të gjatë në Kinë, i cili përgëzoi veprimet e fundit teknologjike të Biden kundër Kinës, por i kërkoi atij të ndiqte përpjekje më të gjera për të reduktuar mbështetjen e SHBA-së tek kinezët.

Robert Lighthizer, ish-shefi i tregtisë në administratën Trump /Getty Images

“Sapo të vendosni se [Kina] është një armik, duhet të filloni procesin e ndalimit të dërgesës së qindra miliarda dollarëve çdo vit që ata po përdorin për të rindërtuar ushtrinë e tyre”, tha ai, duke iu referuar deficiteve tregtare rekord me Kinën pas pandemia.

Ndërsa, administrata Biden i refuzon këto thirrje në mënyrë retorike, ajo gjithashtu pranon se axhenda e mbrojtjes së shpejti do të përhapet në sektorë të tjerë kryesorë të ekonomisë kineze. Në veçanti, Sullivan ka theksuar bioteknologjinë dhe energjinë e pastër si dy industri ku SHBA nuk duhet të lejojë Kinën të marrë drejtimin. Por politikëbërësit e Shtëpisë së Bardhë thonë se këto veprime do të “përshtaten me kujdes” për të prekur vetëm produktet e nivelit të lartë, strategjikë dhe jo për të ndërprerë tregtinë e përditshme.

“Teknologjia e pastër, bioteknologjia – këta janë sektorë që janë të gatshëm për rritje të konsiderueshme,” tha një zyrtar i lartë i administratës, i cili foli në mënyrë anonime për të detajuar politikat e administratës. “Por të sugjerosh që ne do të kontrollojmë të gjitha teknologjitë brenda atyre sektorëve nuk është kështu. Ai do të fokusohet në teknologjitë kritike dhe pikat e mbytjes brenda sektorëve”.

Megjithatë, zyrtari i administratës pranoi se mund të ketë “ndikime më të gjera nga rregullat” që degradojnë konkurrencën e firmave të mëdha kineze, ngjashëm me mënyrën se si administrata Trump minoi gjigantin e teknologjisë kineze Huawei. “Por ne kemi thënë gjithmonë,” theksoi zyrtari, “se qëllimi i kontrolleve është i fokusuar në aplikimet e sigurisë kombëtare”.

Pavarësisht nga garancitë e tyre, shqyrtimi i ri mbi tregtinë SHBA-Kinë i ka tregtarët e lirë – tani në mënjanë pas dekadash dominimi në politikëbërje – të frikësuar nga një rrëshqitje graduale në një qëndrim të ri të Luftës së Ftohtë kundër Kinës, ku çdo bashkëpunim midis kombeve mund të jetë u sulmua si duke ndihmuar Partinë Komuniste në pushtet.

“Është bërë një epokë e dytë e McCarthyism – më vjen keq që e përdor atë fjalë, por ajo zbatohet,” tha rep. Stephanie Murphy (D-Fla.), një tregtar i lirë i vendosur që largohet nga Kongresi në fund të 2022. “Në thelb, asnjë politikan , republikan apo demokrat, mund të shihet si i butë ndaj Kinës, dhe kështu na shtyn në drejtimin e të mos [diskutuar] politikën e zgjuar, por politikën”.

Teoria kapitaliste e paqes

Nismat e reja për të kufizuar firmat kineze të teknologjisë përfaqësojnë një zhvendosje nga qëndrimi optimist drejt zhvillimit teknologjik që përcaktoi politikën amerikane për dekada.

Që nga fundi i Luftës së Ftohtë, SHBA-ja e kishte trajtuar kryesisht zhvillimin – qoftë teknologjik apo ekonomik – kryesisht si një të mirë në vetvete. Ndërsa, kombet e varfra thithnin investime nga bota e industrializuar, argumenti shkoi, ata do të “rrinin lart zinxhirin e vlerës”, duke zhvilluar industri më të sofistikuara. Kjo do të rriste të ardhurat, do të ndërtonte qytetarë të klasës së mesme dhe përfundimisht do të çonte në reforma demokratike dhe paqe midis partnerëve tregtarë.

Ish-presidenti i Barack Obama dhe presidenti kinez Xi Jinping janë parë gjatë ceremonisë së hapjes së Samitit të Liderëve të G-20 më 4 shtator 2016, në Hangzhou, Kinë /Nicolas Asfouri

Këto supozime nënkuptonin se SHBA-ja ishte e kënaqur të lejonte zhvillimin e shumë teknologjive – madje disa kritike për sigurinë kombëtare, si gjysmëpërçuesit – të lëvizte në vende të tjera. Nëse shumica e çipave kompjuterikë të nivelit të lartë përfunduan duke u prodhuar diku tjetër, kjo ishte e pranueshme, apo edhe e dëshirueshme. E tillë ishte logjika e avantazhit krahasues dhe teoria kapitaliste e paqes.

Lufta burokratike

Shqetësimet në rritje të Kinës midis zyrtarëve të sigurisë kombëtare fillimisht u përplasën me xhepat e opozitës diku tjetër në qeverinë amerikane. Zyrtarët në Tregtinë, Thesarin dhe madje edhe Departamentin e Shtetit u blenë kryesisht në paradigmën e tregtisë së lirë dhe ishin të etur për të ndërthurur më tej dy ekonomitë më të mëdha në botë, thanë veteranët e sigurisë kombëtare, veçanërisht në sektorë në zhvillim si teknologjia.

“Narativa mbizotëruese që mbështet politikat në atë kohë ishte se Kina paraqiste mundësi të konsiderueshme eksporti dhe të ardhurash për bizneset, kështu që kompanitë amerikane duhej të ishin në atë treg dhe, rrjedhimisht, të toleronin praktikat shtrënguese të transferimit të teknologjisë së Kinës për të ruajtur aksesin në treg”, tha Nazak Nikakhtar, ish-ndihmës sekretar për Industrinë dhe Analizën në Departamentin e Tregtisë nga 2018 deri në 2021.

“Kjo narrativë ndryshoi”, shtoi ajo, “kur komuniteti i inteligjencës, Shtëpia e Bardhë, Departamentet e Mbrojtjes, Tregtisë dhe Përfaqësuesi i Tregtisë i SHBA-së filluan ta ngrinin diskutimin përmes identifikimit të rreziqeve të sigurisë kombëtare dhe abuzimeve të të drejtave të njeriut”.

Gjatë gjithë fundit të administratës së Obamës dhe gjatë mandatit të Trump, zyrtarët e sigurisë kombëtare u përpoqën të bindin kolegët e tyre në agjenci të tjera se interesat tregtare në ekonominë kineze duhet, të paktën, të zbuten nga konsideratat e sigurisë. Ndërsa disa investime ishin të pashmangshme, madje edhe të dobishme, ata argumentuan se qeveria duhet të jetë më e kujdesshme për atë që kinezët po merrnin nga gjithë këto para dhe njohuri amerikane.

“Departamentet dhe agjencitë ekonomike që për dy dekada u përqendruan në atë se si të ndihmonin ekonominë kineze të rritet, kalojnë një kohë vërtet të vështirë”, ndërsa momenti i politikës ndryshoi, tha Turpin, duke kujtuar tensionin në atë kohë.

Planet e përshkallëzimit

Administrata ka qenë e qartë se fushata e Uashingtonit kundër zhvillimit kinez nuk do të ndalet në kontrollet e çipave dhe eksporteve.

Në fjalimin e tij të shtatorit, Sullivan përshkroi tre sektorë të gjerë ku administrata do të përpiqej të frenonte zhvillimin kinez: informatikë (përfshirë çipat, llogaritjen kuantike dhe inteligjencën artificiale), bioteknologjinë dhe bioprodhimin, dhe teknologjinë e energjisë së pastër.

“Kjo nuk do të thotë se iniciativat e tjera të teknologjive janë të parëndësishme – larg nga kjo”, tha Sullivan. “Por teknologjitë e lidhura me kompjuterin, bioteknologjia dhe teknologjia e pastër janë vërtet ‘shumëzues të forcës’ në të gjithë ekosistemin e teknologjisë dhe udhëheqja në secilën prej tyre është një imperativ i sigurisë kombëtare.”

Por Shtëpia e Bardhë dhe udhëheqësit e kongresit do të duhet të gjejnë mënyra të reja për të ngadalësuar zhvillimin kinez në këta sektorë. Ndërsa çipat e avancuar zakonisht kanë nevojë për të paktën disa softuer ose makineri amerikane për t’u prodhuar, duke i bërë ata të prekshëm ndaj kontrolleve të eksportit të SHBA-së, nuk ekziston një mbështetje e tillë kineze në Amerikë për energjinë e pastër ose bioteknologjitë.

“Natyra e mjeteve që ne përdorim për të ndjekur bioteknologjinë për të ndjekur energjinë e pastër nuk ka gjasa të duket e njëjtë,” tha Willems. “Kontrollet e eksportit nuk funksionojnë vërtet për energjinë e pastër, sepse ne nuk kemi të njëjtin udhëheqje teknologjike, kështu që ne kontrollimi i teknologjisë në Kinë nuk do të pengojë inovacionin e tyre. Pra, ata ka të ngjarë ta trajtojnë atë problem në mënyra të ndryshme.”

Rebusi i shkëputjes

Shqetësimet e Murphy tregojnë për një pyetje më të thellë me të cilën përballen Biden dhe Kongresi në vitin e ri – se sa larg duhet të çojë një pykë ekonomike midis dy ekonomive.

Ndërsa të gjithë pajtohen se administrata ka përshkallëzuar veprimet e SHBA-së kundër sektorit të teknologjisë së Kinës, ka nga ata që duan që lëvizjet të shkojnë më tej – dhe që kritikojnë administratën që nuk i ka ngritur tashmë aksionet.

Në nxjerrjen e rregullave të çipit, Departamenti i Tregtisë i la disa firma të çipeve në vendet aleate të largoheshin. Edhe pse përdorin softuer nga firmat amerikane, duke i bërë ato subjekt i kontrolleve të eksporteve të SHBA-së, administrata vendosi të mos detyrojë firmat në Holandë dhe Japoni të ndalojnë dërgimin e pajisjeve për prodhimin e çipave në Kinë.

Shqetësimi, tha administrata në atë kohë, ishte se nëse Biden përfshinte firmat holandeze dhe japoneze në bllokadën e teknologjisë, ata thjesht do të programonin softuerin amerikan, duke vazhduar t’i shesin Kinës makineritë e prodhimit të çipave, ndërkohë që do t’i privonin firmat amerikane nga biznesi i tyre.

“Ne padyshim që nuk kemi interes për të kontrolluar teknologjinë e bërë nga kompanitë amerikane që mund të plotësohen menjëherë nga konkurrentët e huaj,” u tha gazetarëve një zyrtar i lartë i administratës kur u nxorën rregullat e çipit, “që thjesht do të shihte humbjen e pjesës së tregut nga firmat amerikane. dhe më pas PRC merr të njëjtat aftësi”.

Në vend të kësaj, administrata Biden tha se pret që aleatët të ndjekin shembullin e tyre, duke lëshuar vullnetarisht kontrolle të ngjashme të eksportit që do të ndalonin firmat e tyre të mundësonin sektorin kinez të prodhimit të çipave. Një marrëveshje për ta bërë këtë ishte afër, tha kreu i BIS Alan Estevez në një ngjarje të industrisë në fund të tetorit dhe duhet të përfundojë deri në fund të vitit.

“Mesazhi i përgjithshëm që ne po përpiqemi të përcjellim është se unë mendoj se biseda rreth ‘shkëputjes’ është paksa e vitit 2019”, tha Tobin. “Ne duhet të flasim për shpërbërjen selektive dhe për të qenë më të nuancuar, duke shkuar çështje pas çështje, duke gjetur hapa të arsyeshëm për të mbrojtur interesat tona, duke lejuar ende idenë se bashkëpunimi ekonomik dhe tregtar mund të sjellë përfitime”.

/Shqip.com