Teknologji

Mashtrimi i kriptove që kapi vlerën e 2.8 milardë dollarëve në 2021 dhe si ta shmangni atë

Ilustrim grafik i 'Ctypto scams'

Rrjetet sociale luajnë rol tejet të madh në zhvillimin e kriptovalutave, por, jo gjithmonë rol të mirë.

Twitter, Reddit dhe TikTok janë bërë vende virtuale grumbullimi midis investitorëve dhe entuziastëve të kriptove, gjë që i bën ata gjithashtu një shënjestër tërheqëse për një lloj të veçantë mashtrimi, të njohur si ‘pump-and-dump’.

Foto: Coingeek

Të njohura gjithashtu si “tërheqje qilimash” (rug pulls), këto mashtrime morën më shumë se 2.8 miliardë dollarë kripto në vitin 2021 dhe përbënin 37% të të ardhurave të vitit nga mashtrimet e kriptove, nga 1% sa ishte në 2020-ën, sipas hulumtimit nga firma e të dhënave të kriptove ‘Chainalysis‘.

‘Crypto-pomp-and-dumps’ ndodhin kur komplotistët përdorin informacione mashtruese për të rritur çmimin e një monedhe, pas së cilës ata e shesin atë me një fitim.

Një rast interesant i kohëve të fundit, ndjek përvojën e disa investitorëve me një kriptomonedhë me të emëruar sipas serialit korean “Squid Game”. Në një moment monedha ‘SQUID’ po rritej në vlerë dhe, në tjetrën, ajo ra totalisht.

Foto nga: Squid Game Token

Krijuesit e monedhës supozohet se kanë marrë paratë dhe janë zhdukur me tre milionë dollarë nga investitorët.

Çfarë janë mashtrimet “pump-and-dump” (fryj dhe braktis)?

Një mashtrim me ‘pump-dhe-dump’ është kur një grup tregtarësh, të tillë si themeluesit ose bashkëpunëtorët e një monedhe, përhapin informacione mashtruese ose të rreme për të fryrë çmimin e një aseti, përpara se të shesin aksionet e tyre me çmim më të lartë.

Kjo mund të bëjë që investitorët e rregullt të humbasin shumë para dhe ka më shumë gjasa të ndodhë kur blerësit nuk dinë shumë për një monedhë dhe preken nga promovimet në internet.

Si të shmangim mashtrimet ‘pump-and-dump’?

Eduko veten para se të blesh Kripto

Mund të jetë joshëse të hidhesh në një trend nëse sheh njerëz të tjerë që bëjnë para – ose të paktën po pretendojnë. “Duhet shumë vetëkontroll për të mos dashur të bësh atë që bëjnë njerëzit e tjerë, e lëre më një personazh të famshëm që e do”, thotë Kiana Danial, themeluese e “Invest Diva” dhe autore e “Cryptocurrency Investing for Dummies”.

Kjo ndodhi me stoqet e qindarkave dhe gjatë ‘flluskës’ dot-com, sepse njerëzit nuk e kuptonin se çfarë po ndodhte, por donin të hynin, thotë autorja. “Ne patëm shumë rezultate katastrofike dhe kriptomonedha është e njëjtë,” thotë ajo. “Arsyeja pse njerëzit po bien pre e kësaj është sepse ata nuk janë të edukuar në këtë aspekt.”

Para se të blejnë një ‘altcoin’ të veçantë, Danial rekomandon investitorët të mësojnë për qëllimin, historinë dhe komunitetin e një monedhe të caktuar.

Është e rëndësishme të kuptoni asetin që po shikoni, dhe jo thjesht ta blini atë sepse ju pëlqen ideja e blockchain ose decentralizimit, thotë Kiana.

Foto: Getty Images

Për të mësuar vetë, mund të filloni me letrën e bardhë të Bitcoin, si një mënyrë për të kuptuar transaksionet nga kolegët, thotë Doug Boneparth, planifikues i certifikuar financiar dhe president i “Bone Fide Wealth” në Nju Jork.

“Është një abetare e mirë për të kuptuar se si funksionon teknologjia blockchain. Ju duhet të kuptoni teknologjinë mbështetëse pas gjithë kësaj, “thotë ai.

“Dhe ju mund të vazhdoni të lexoni rreth blockchains dhe kriptomonedhave.”

Crypto është ‘Perëndimi i Egër’ tani, thotë Boneparth. “Ka kaq shumë kreativitet, dobi dhe vlerë të mahnitshme që po krijohet, por shembujt ekstremë, të mirë dhe të këqij, mbysin gjërat më praktike dhe afatgjata, të cilave duhet t’i kushtoni vëmendje.”

Fakti që kripto është kryesisht e parregulluar e bën atë më të rrezikshëm, kështu që keni më shumë arsye për të bërë kërkime.