Gjykata Evropiane vendos se rastet e Ukrainës kundër Rusisë janë të pranueshme

Gjykata e lartë evropiane për të drejtat e njeriut vendosi të mërkurën se mund të gjykojë çështjet e ngritura nga Holanda dhe Ukraina kundër Rusisë për shkelje të dyshuara të të drejtave në Ukrainën lindore në vitin 2014, duke përfshirë rrëzimin e fluturimit MH17 të Malaysia Airlines.

Vendimi i Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut, me bazë në Strasburg, shënon përparim të rëndësishëm në përpjekjet e Holandës dhe Ukrainës për ta mbajtur Rusinë ligjërisht përgjegjëse për veprimet e saj në Ukrainë dhe mund të hapë rrugën për urdhrat e kompensimit. Gjykata tha se një vendim mbi meritat e çështjeve do të pasojë në një datë të mëvonshme.

Rastet u ngritën përpara se Moska të niste pushtimin e saj në shkallë të plotë të Ukrainës gati një vit më parë.

“Lajm shumë i mirë: vendimi i Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut është një tjetër hap i rëndësishëm në gjetjen e së vërtetës dhe drejtësisë për viktimat dhe të afërmit e tyre të fluturimit MH17”, tha ministri holandez i Drejtësisë Dilan Yesilgöz-Zegerius, në një postim në Twitter.

Ministri i Jashtëm, Wopke Hoekstra, e përshëndeti gjithashtu vendimin si një moment historik të rëndësishëm në kërkimin e llogaridhënies.

“Ne do të vazhdojmë të bëjmë gjithçka në fuqinë tonë për të arritur drejtësi për të gjitha 298 viktimat e fluturimit MH17 dhe të dashurit e tyre”, shkroi ai në Twitter.

Gjykata tha se provat e paraqitura në një seancë vitin e kaluar vërtetuan se nga 11 maji 2014, zonat në Ukrainën lindore të kontrolluara nga rebelët separatistë ishin “nën juridiksionin e Federatës Ruse” dhe se Moska “kishte një ndikim të rëndësishëm në strategjinë ushtarake të separatistëve”, duke përfshirë sigurimin e armëve, kryerjen e sulmeve artilerie të kërkuara nga rebelët dhe dhënien e mbështetjes politike dhe ekonomike.

Gjykata tha se kishte prova të mjaftueshme për të vërtetuar pranueshmërinë e shumicës së pretendimeve të Ukrainës për shkelje të të drejtave dhe një rast të lidhur për rrëzimin e MH17 të paraqitur nga Holanda. Ai tha se një numër i vogël i akuzave nuk ishin të pranueshme.

Ben Emmerson, një avokat që përfaqësoi Ukrainën në seancat gjyqësore, tha se vendimi “tregon se presidenti Putin nuk mund t’i shpëtojë krahut të gjatë të ligjit ndërkombëtar“.

Ai tha se gjykata vendosi se ka juridiksion “të mbajë Rusinë përgjegjëse, të bëjë gjetje ligjërisht të detyrueshme për fajësinë ruse dhe të japë dëmshpërblime për krimet ruse të luftës, duke përfshirë vrasjen e civilëve ukrainas, rrëzimin e fluturimit të pasagjerëve MH17, torturën dhe vrasja e robërve të luftës, shkatërrimi dhe përvetësimi i paligjshëm i pronës private, rrëmbimi nga forcat ruse të tre grupeve të fëmijëve jetimë dhe transferimi i tyre i detyrueshëm në Rusi”.

Gjykata e Strasburgut është një pjesë e rëndësishme e Këshillit të Evropës, i cili është institucioni më kryesor i të drejtave të njeriut në kontinent. Rusia u përjashtua nga këshilli vitin e kaluar në një lëvizje të paprecedentë lidhur me pushtimin dhe luftën e Moskës në Ukrainë. Megjithatë, gjykata ende mund të merret me çështje kundër Rusisë që datojnë para dëbimit të saj.

Rastet në Strasburg janë të ndara nga një ndjekje penale në Holandë në të cilën dy rusë dhe një rebel ukrainas u dënuan në mungesë në nëntor për vrasje të shumta për rolet e tyre në rrëzimin e fluturimit MH17 mbi Ukrainën lindore më 17 korrik 2014. Të gjitha 298 pasagjerët dhe ekuipazhi u vranë kur avioni Boeing 777 që fluturonte nga Amsterdami në Kuala Lumpur u rrëzua mbi Ukrainën lindore.

Në rastin e saj në gjykatën e të drejtave të njeriut, Holanda argumenton se Moska luajti një rol kyç në rrëzimin e Fluturimit MH17 dhe argumenton se dështimi i Rusisë për të hetuar dhe mungesa e bashkëpunimit me prokurorët holandezë, së bashku me mohimet e saj të përfshirjes, i kanë shtuar vuajtjet miqve dhe të afërmve të të vrarëve.

Prokurorët holandezë thonë se sistemi raketor që rrëzoi MH17 u dërgua me kamion në Ukrainë nga një bazë ushtarake në Rusi dhe u kthye atje pas rrëzimit.

Ukraina ngriti raste kundër Moskës duke pretenduar shkelje të shumta të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut, duke përfshirë “sulme të paligjshme ushtarake kundër civilëve që shkaktuan shumë viktima, duke përfshirë rrëzimin e fluturimit MH17 dhe ekzekutimin shumë civilëve“. Ajo akuzoi gjithashtu Rusinë për rrëmbimin e 85 fëmijëve ukrainas. /abcnews