42 vjet që kur Bashkimi Sovjetik pushtoj Afganistanin

Më 24 dhjetor të vitit 1979, Bashkimi Sovjetik pushton Afganistanin, nën pretekstin e mbështetjes së Traktatit të Miqësisë Sovjeto-Afgane të vitit 1978.

Me afrimin e mesnatës, sovjetikët organizuan një transport masiv ushtarak në Kabul, duke përfshirë rreth 280 avionë transporti dhe tre divizione me pothuajse 8,500 burra secila. Brenda pak ditësh, sovjetikët kishin siguruar Kabulin, duke vendosur një njësi të posaçme sulmi kundër Pallatit Tajberg.

Elementët e ushtrisë afgane besnike ndaj Hafizullah Amin bënë një rezistencë të ashpër, por të shkurtër.

Më 27 dhjetor, Babrak Karmal, udhëheqësi i mërguar i fraksionit Parcham të Partisë Marksiste Popullore Demokratike të Afganistanit (PDPA), u emërua si kreu i ri i qeverisë së Afganistanit. Dhe forcat tokësore sovjetike hynë në Afganistan nga veriu.

Megjithatë, sovjetikët u përballën me rezistencë të ashpër kur dolën nga fortesat e tyre në fshat. Luftëtarët e rezistencës, të quajtur muxhahidin, i shihnin sovjetikët e krishterë ose ateistë që kontrollonin Afganistanin si një ndotje të Islamit, si dhe të kulturës së tyre tradicionale, shkruan History.

Muxhahidinët përdorën taktika guerile kundër sovjetikëve. Ata sulmonin ose bastisnin shpejt, pastaj zhdukeshin në male, duke shkaktuar shkatërrime të mëdha pa beteja.

Luftëtarët përdorën çfarëdo arme që mund të rrëmbenin nga sovjetikët ose që u dhanë nga Shtetet e Bashkuara.

Vala e luftës u kthye në vitin 1987, me lëshimin e raketave anti-ajrore të lëshuara nga shpatullat e SHBA-së. Stingers lejuan muxhahidinët të rrëzonin aeroplanët dhe helikopterët sovjetikë në baza të rregullta.

Udhëheqësi i ri sovjetik Mikhail Gorbachev kishte vendosur të largohej. Të demoralizuara dhe pa asnjë fitore në horizont, forcat sovjetike filluan të tërhiqen në vitin 1988. Ushtari i fundit sovjetik kaloi përsëri kufirin më 15 shkurt 1989.

Ishte ekspedita e parë ushtarake sovjetike përtej bllokut lindor që nga Lufta e Dytë Botërore dhe shënoi fundin e një periudhe të përmirësimit të marrëdhënieve (të njohur si detente) në Luftën e Ftohtë. Më pas, traktati i armëve SALT II u anulua dhe SHBA filloi të riarmatosej.

Pesëmbëdhjetë mijë ushtarë sovjetikë u vranë.

Ndikimi afatgjatë i pushtimit dhe luftës pasuese ishte i thellë. Së pari, sovjetikët nuk u shëruan kurrë nga humbjet financiare, të cilat kontribuan ndjeshëm në rënien e perandorisë sovjetike në vitin 1991. Së dyti, lufta krijoi një terren pjellor për terrorizmin dhe ngritjen e Osama bin Ladenit.