Hyjnë në fuqi tarifat doganore të Trump, përfshirë 104% për Kinën!

Tarifat “reciproke” të presidentit Donald Trump ndaj dhjetëra vendeve hynë në fuqi të mërkurën, përfshirë taksat masive prej 104% për mallrat kineze, duke thelluar luftën e tij tregtare globale, edhe pse ai përgatitej për negociata me disa shtete. Tarifat ndëshkuese të Trump kanë tronditur rendin tregtar global që ka ekzistuar për dekada, kanë rritur frikën e recesionit dhe kanë bërë që aksionet në mbarë botën të bien.

Indeksi S&P 500 ka humbur gati 6 trilion dollarë që kur Trump shpalli tarifat një javë më parë, humbja më e thellë katër-ditore që nga krijimi i tij në vitet 1950. Indeksi tani po i afrohet një tregu ‘bear’, i përcaktuar si 20% poshtë nivelit të tij më të fundit.

Shitja në tregjet aziatike rifilloi të mërkurën, me Nikkei të Japonisë që ra më shumë se 3%, monedha e Koresë së Jugut arriti nivelin më të ulët të 16 vjetëve dhe obligacionet e qeverisë pësuan humbje të mëdha, pasi investitorët u nxitën për të kërkuar siguri në para. Kontratat e së ardhmes së aksioneve amerikane gjithashtu treguan një ditë të pestë radhazi humbjesh në Wall Street.

Trump ka dhënë sinjale të përziera për investitorët nëse tarifat do të mbeten gjatë periudhës afatgjatë, duke i përshkruar ato si “të përhershme”, por gjithashtu duke u mburrur se po u bëjnë presion liderëve të tjerë që të kërkojnë negociata. 
“Ne kemi shumë shtete që vijnë dhe duan të bëjnë marrëveshje,” tha ai në Shtëpinë e Bardhë të martën pasdite. Ai tha më vonë se priste që edhe Kina të ndiqte një marrëveshje.

Administrata e Trump ka planifikuar bisedime me Korenë e Jugut dhe Japoninë, dy aleatë të ngushtë dhe partnerë kryesorë tregtarë, dhe kryeministrja italiane Giorgia Meloni do të vizitojë javën e ardhshme. Zëvendëskryeministri i Vietnamit, qendra e prodhimit aziatik me kosto të ulët, e goditur me disa nga tarifat më të larta globalisht, do të bisedojë me Sekretarin e Thesarit të Trump, Scott Bessent, më vonë të mërkurën. Perspektiva e marrëveshjeve me vendet e tjera kishte shtyrë tregjet e aksioneve në rritje më herët të martën, por aksionet amerikane kishin hequr dorë nga fitimet e tyre deri në fund të ditës së tregtimit.

Kina premton luftë

Trump pothuajse e dyfishoi detyrimin për importet kineze, të cilat ishin vendosur në 54% javën e kaluar, si përgjigje ndaj kundër-tarifave që Pekini shpalli javën e kaluar. Kina ka premtuar të luftojë atë që e sheh si shantazh ekonomik. 

Vendet e tjera po garojnë për të mbrojtur industrinë e tyre kyçe nga tarifat, me Korenë e Jugut që njoftoi një gamë masash emergjente për sektorin e automobilave, duke përfshirë ulje taksash dhe subvencione.

Disa ekonomistë kanë paralajmëruar se, përfundimisht, konsumatorët amerikanë janë të prirur të mbajnë barrën e luftës tregtare, duke u përballur me çmime më të larta për gjithçka, nga atlete deri tek vera. Një sondazh i ri i Reuters/Ipsos tregon se pothuajse tre të katërtat e amerikanëve presin që çmimet e artikujve të përditshëm të rriten në gjashtë muajt e ardhshëm.

Efektet e plota të tarifave mund të ndihen për disa kohë

Efektet e plotë të tarifave të mërkurës mund të mos ndihen menjëherë, pasi çdo mall që është tashmë në transport nga mesnata do të jetë i përjashtuar nga këto taksa të reja, për sa kohë që arrin në SHBA deri më 27 maj. Tarifat e mëparshme të Trump, 10% në të gjitha importet nga shumë shtete, nisën të shtunën.

Raundi i fundit i detyrimeve, që hyri në fuqi në orën 12:01 të mëngjesit ka si objektiv shtetet që Trump ka akuzuar se “po i shkaktojnë dëm” SHBA-së. Ky listë përfshin shumë aleatë të ngushtë të Shteteve të Bashkuara, përfshirë Bashkimin Evropian, që u godit me një 20% tarifë, si dhe detyrime specifike për industri të caktuara. Blloku 27-anëtarësh do të votojë për kundër-masat fillestare më vonë të mërkurën.

Trump ka thënë se tarifat janë një përgjigje ndaj barrierave të vendosura ndaj mallrave amerikane që kanë penguar bizneset amerikane. Ai ka akuzuar gjithashtu shtete të tilla si Japonia për devalvimin e monedhës së tyre për të fituar një avantazh tregtar, një akuzë që Tokio e mohon. Ministri i financave të Japonisë tha të mërkurën se negociatat tregtare me Uashingtonin mund të përfshijnë kursin e këmbimit të huaj.

Tarifa të mëtejshme mund të jenë në horizont

Trump ka lënë të kuptohet se mund të mos ketë mbaruar me tarifat. Në një fjalim për ligjvënësit republikanë të martën në mbrëmje, ai tha se do të shpallë së shpejti tarifa “të mëdha” për importet farmaceutike, një nga kategoritë e pakta të mallrave që janë përjashtuar nga këto taksa të reja.

Ndërsa peizazhi ekonomik global ndryshon nën peshën e këtyre tarifave, ndikimi i plotë mbetet për t’u parë, me liderët ndërkombëtarë që garojnë për të ulur efektet në ekonomitë dhe industrinë e tyre./Reuters