Kupa e Botës për herë të parë në Lindjen e Mesme, 5 kuriozitete për Katarin

Kupa e Botës është eventi më i rëndësishëm futbollistik që ia del të fitojë vëmendjen maksimale teksa vendi mikpritës shndërrohet në kryefjalën e saj. Këtë herë, vendimi për ta zhvilluar Botërorin në Katar, shkaktoi jo pak debat dhe polemika. Për herë të parë, Kupa e Botës zhvillohet në Lindjen e Mesme si dhe për herë të parë luhet në dimër. Për t’u luajtur në Katar, janë dashur të ndryshohen shumë tradita të Kupës së Botës, këtu flasim për tifozët të cilët në një vend me besim islamik, kanë të ndaluara pijet alkoolike apo puthjet në vendet publike. Por, çfarë ofron Katari tjetër? Më poshtë, rendisim tetë kuriozitet për vendin mikpritës të Kupës së Botës.

1-Ku është i vendosur Katari dhe për çfarë është i njohur? Katari është një monarki e vogël me një popullsi prej 2.7 milionë banorësh nga të cilët 300.000 janë vendas dhe pjesa tjetër emigrantë duke qenë se Gjiri Persik është i vetmi që ndan kufirin tokësor me Arabinë Saudite. I gjithë vendi është rreth një e dhjeta e madhësisë së qytetit të Nju Jorkut dhe të gjitha lojërat do të zhvillohen në një rreth të ngushtë prej tetë stadiumesh pranë kryeqytetit, Doha.

2-Kush e zotëron Katarin? Shehu i arsimuar në Britani, Tamim bin Hamad al-Thani mori detyrën nga babai i tij gati një dekadë më parë dhe ruan kontrollin mbi pothuajse të gjitha aspektet e qeverisë. Dikur një nga shtetet më të varfra të Gjirit, Katari është bërë një nga vendet më të pasura në botë për frymë, për shkak të naftës dhe gazit.

3-Roli gjeopolitik i Katarit- Katari ka një politikë të jashtme të hapur në të cilën flet me të gjitha grupet politike, prandaj vendi ka vepruar si ndërmjetës, për shembull, midis Talebanëve dhe SHBA-së. Por mbështetja e Katarit për grupet islamike, si anëtarët e Vëllazërisë Myslimane dhe Hamasit në Gaza, ka shkaktuar “fërkime” serioze me fqinjët e tij. Në qershor 2017, Egjipti, Arabia Saudite, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Bahreini ndërprenë marrëdhëniet diplomatike me Katarin. Roli i Arabisë Saudite, në veçanti, nënkuptonte se Katari ishte shkëputur efektivisht nga pjesa tjetër e botës. Bllokada u hoq vitin e kaluar.

4-Për çfarë është i famshëm Katari? Shteti i vogël ka një ndikim të madh në të gjithë rajonin dhe globalisht për shkak të fillimit të tij në 2006 të transmetuesit televiziv me ndikim pan-arab dhe ndërkombëtar Al Jazeera. Ndërsa është pjesërisht në pronësi të shtetit dhe shmang kritikat ndaj monarkisë së Katarit – Al Jazeera ka ruajtur një nivel pavarësie në raportimin e saj, duke e bërë atë një burim jetik të lajmeve të fundit në të gjithë Lindjen e Mesme, veçanërisht gjatë kryengritjeve të pranverës arabe që shpërtheu në vitin 2011. Diktatorët në të gjithë rajonin e urrejnë Al Jazeera-n, e cila ka raportuar nga afër për lëvizjet pro-demokracisë dhe kryengritjet islamike. Ata akuzojnë Katarin për përdorimin e kanalit për të nxitur grindje.

5-Pse ky turne është kaq kontrovers? Në përgjithësi, edhe pse jo shteruese, argumentet kryesore të bëra kundër dhënies së turneut në Katar bien në kategoritë e mëposhtme;

Të drejtat e punëtorëve migrantë

Roli i popullsisë së madhe të punëtorëve migrantë të Katarit – shpesh nga Azia Jugore dhe Lindore – në industrinë e ndërtimit të vendit ka dominuar diskutimet. Një hetim i Guardian në vitin 2019 zbuloi se qindra punëtorë kishin punuar deri në vdekje në temperatura të larta deri në 45 gradë Celsius deri në 10 orë në turn, gjashtë ditë në javë. Shumë punëtorë jetojnë në konvikte të varfër, të mbipopulluar dhe disa të intervistuar nga Guardian thonë se fitojnë ekuivalentin e rreth 1 £ në orë.

Duke iu përgjigjur kritikave, Katari prezantoi një pagë minimale dhe shfuqizoi sistemin abuziv, sipas të cilit punëtorët nuk mund të ndryshonin vendet e punës dhe kontrolloheshin efektivisht nga punëdhënësit e tyre. Megjithatë, në tetor Amnesty International tha se abuzimet e të drejtave të njeriut “vazhdojnë në një shkallë të konsiderueshme.

Të drejtat e LGBTQ+

Katari dënon aktivitetin seksual të të njëjtit seks me burg dhe vendi renditet dobët në indekset e të drejtave LGBTQ+, madje edhe sipas standardeve rajonale. Muajin e kaluar, Human Rights Ëatch publikoi një raport që dokumentonte atë që pretendonte se ishte veprim “arbitrar” i policisë kundër banorëve LGBTQ+ në Katar. Një zyrtar i Katarit tha se akuzat “përmbajnë informacione që janë kategorikisht dhe pa mëdyshje të rreme”.

Në një përpjekje për pranim global, Katari ka thënë në mënyrë eksplicite se çiftet LGBTQ+ që vizitojnë Kupën e Botës mund të qëndrojnë në të njëjtën dhomë. Dokumentet e parë nga Guardian sugjerojnë se policisë do t’i thuhet të mos ndërmarrë veprime kundër shfaqjeve publike të dashurisë ose protestave pro-LGBTQ+. Megjithatë, zona gri është një shkak serioz për shqetësim. Vërejtjet e fundit nga një ambasador zyrtar i turneut që e përshkruan homoseksualitetin si “dëm në mendje” janë cilësuar si “të dëmshme dhe të papranueshme”.

Kriza e klimës

Katari fillimisht propozoi mbajtjen e turneut gjatë verës, kur temperaturat mesatare janë 36 gradë Celsius dhe ndonjëherë arrijnë 50, megjithëse në vitin 2015 FIFA konfirmoi se në vend të kësaj do të zhvillohej një turne dimëror. Shqetësime janë shprehur për përdorimin e ajrit të kondicionuar në stadiume dhe qindra mijëra litra ujë të shkripëzuar që nevojiten për të mbajtur fushat e gjelbërta.

Korrupsioni

Nuk ka asnjë provë që e lidh vetë Katarin me ndonjë lloj korrupsioni në sigurimin e suksesit të tij në Kupën e Botës, por kanë kaluar 12 vjet që nga shpallja e vendit pritës dhe mbeten pyetje se si një vend që nuk është kualifikuar kurrë në turne fitoi të drejtën për të zhvilluar atë. Në vend të kësaj, vëmendja është përqendruar te 22 anëtarët me të drejtë vote të komitetit ekzekutiv të FIFA-s në atë kohë, 16 prej të cilëve janë implikuar ose hetuar për një formë të supozuar të korrupsionit ose praktikave të këqija.

Në fillim të këtij muaji, ish-presidenti i FIFA-s Sepp Blatter pretendoi se turneu iu dorëzua shtetit të Gjirit për shkak të veprimeve të ish-presidentit të UEFA-s, Michel Platini, nën presionin e presidentit të atëhershëm të Francës, Nicolas Sarkozy. Platini, një ish-lojtar i Francës, pranon se një takim me Sarkozin ka ndodhur, por mohon se votat e tij janë ndikuar. Sarkozy më parë ka zgjedhur të mos komentojë mbi akuzat