Pse arkeologët kanë frikë të hapin varrin e perandorit të parë kinez?

Kurthet e vdekjes dhe helmimi me merkur janë vetëm disa nga shqetësimet me të cilat përballen arkeologët duke marrë në konsideratë gërmimin e varrit të Qin Shi Huang, perandorit të parë të Kinës.

Në vitin 1974, fermerët hasën në një nga zbulimet më të rëndësishme arkeologjike në provincën Shaanxi, Kinë. 

Ndërsa punonin tokën, ata zbuluan një figurë balte që gërvishti vetëm sipërfaqen e asaj që ndodhej poshtë saj.

Varri i Qin Shi Huan – Gërmimet e mëvonshme zbuluan një seri gropash që përmbanin mijëra statuja ushtarake terrakote me përmasa reale që përshkruanin ushtarë dhe kuaj lufte.

Kjo ushtri terrakote duket se ka shërbyer si mbrojtëse e mauzoleumit të Qin Shi Huang, perandorit të parë të Kinës, i cili sundoi nga viti 247 deri në 221 para Krishtit.

Pavarësisht kërkimeve të gjera në nekropolin përreth, varri i perandorit mbetet i paeksploruar, i mbuluar me intriga për më shumë se dy mijë vjet. Arsyeja kryesore për këtë ngurrim qëndron në frikën se gërmimet mund të dëmtojnë varrin, duke shkaktuar potencialisht humbjen e njohurive të paçmueshme historike.

Aktualisht, mënyra e vetme për të hyrë në varr përfshin metodat pushtuese arkeologjike, të mbushura me rrezikun e dëmeve të pariparueshme. Një shembull ilustrues janë gërmimet e qytetit të Trojës në vitet 1870, nën drejtimin e Heinrich Schliemann, të cilat në nxitimin dhe papërvojën e tyre fshinë pothuajse të gjitha gjurmët e qytetit që ai synonte të zbulonte. Arkeologët janë të vendosur të mos përsërisin gabime të tilla të nxituara.

Si mund të zbulohej varri? – Në kërkimin e teknikave më pak invazive, shkencëtarët kanë propozuar metoda të tilla si përdorimi i muoneve, grimcave nënatomike të prodhuara kur rrezet kozmike përplasen me atmosferën e Tokës. Muonët funksionojnë si rrezet X të avancuara, të aftë për të parë në struktura pa ndërhyrje fizike. Fatkeqësisht, shumica e këtyre propozimeve nuk janë zbatuar ende.

Por përveç dëmit të mundshëm, hapja e varrit paraqet rreziqe edhe më serioze dhe të menjëhershme. Një ese nga historiani i lashtë kinez Sim Qian, i shkruar rreth një shekull pas vdekjes së perandorit, zbulon se varri ishte i pajisur me kurthe për të mbajtur jashtë çdo ndërhyrës. Varri mban objekte të çmuara dhe thesare të jashtëzakonshme.

Artizanët kishin për detyrë të bënin harqe dhe shigjeta të dizajnuara për të zmbrapsur çdo shkelës, shkroi ai. Edhe nëse ato armë arkaike 2000-vjeçare dështojnë, historiani pretendon se një përmbytje e merkurit të lëngshëm helmues i pret ata që guxojnë të përdhosin varrin. Ndërsa kjo mund të tingëllojë si një kërcënim fiktiv, shkencëtarët në një studim që shqyrtoi nivelet e merkurit rreth varreve gjetën përqendrime dukshëm më të larta se sa do të pritej në tokën e zakonshme.

“Merkuri shumë toksik mund të ketë rrjedhur përmes çarjeve që janë zhvilluar me kalimin e kohës në strukturën e varrit, duke konfirmuar rrëfimet e gjetura në kronikat e lashta që pretendojnë se varri nuk është hapur apo grabitur kurrë”, thuhet në dokumentin e vitit 2020.

Varri i Qin Shi Huan mbetet i vulosur dhe i paarritshëm, megjithëse është larg nga harrimi.

Studiuesit shpresojnë se përparimet shkencore mund të zbulojnë më në fund sekretet e varrit të mbajtura prej kohësh. 

Sa i përket vetë perandorit, një pjesë e rëndësishme e jetës së tij iu kushtua kërkimit të eliksirit legjendar të pavdekësisë – një kërkim në të cilin shumë besuan me zjarr.