“Çdo ushtar mbetet gjallë vetëm në sajë të njëmijë rastësive”

Librat e tij u karakterizuan si të ngjashëm me raporte të ndonjë gazete apo interviste, e për shkak të tematikave dikur u fut edhe në listë të zezë.

Erich M. Remarque, në veprat e tij edhe pse kishte pak nga tmerri e gjakderdhja, kishte edhe një anë sentimentale të tijën.

“All Quiet on the Western Front”, është vepra e tij që u përkthye në rreth njëzet e pesë gjuhë dhe u shit në mbi tridhjetë milionë kopje.

Ndërkaq, versioni filmik, kishte fituar edhe disa çmime Oscar.

Libri tjetër i Remarque ishte gjithashtu një roman lufte, Der Weg zurück (1931; Rruga e Kthimit). Drei Kameraden (1937; Three Comrades) trajton jetën në Gjermaninë e pasluftës dhe është gjithashtu një histori tragjike dashurie.

Në vitin 1929 Remarque ishte larguar nga Gjermania dhe jetonte në Zvicër. Pacifizmi, kundërshtimi i luftës ose i dhunës në veprat e tij i bëri ata shumë të papëlqyeshëm me qeverinë naziste.

E, që për këtë në vitin 1938, ju hoq edhe shtetësia gjermane.

Por, produktiviteti i Remarque u rrit edhe më shumë kur ai u kthye gjithnjë e më shumë për studimin e marrëdhënieve personale të vendosura në një sfond lufte dhe shkatërrimi shoqëror.

“Arc de Triomphe” historia e një mjeku refugjat gjerman në Paris, pak para Luftës së Dytë Botërore, e renditi emrin e Remarque në listat më të shitura.

Shprehja nga vepra “Asgjë të re nga fronti i perëndimit”

“Çdo ushtar mbetet gjallë vetëm në saje të njëmijë rastësive. Dhe çdo ushtar ka shumë besim te rastësia.”

“Është e çuditshme që të gjitha kujtimet e mia kanë dy veti: janë gjithmonë plot heshtje – dhe kjo është ana tyre më e fuqishme, dhe e dyta: edhe nëse e vërteta s’ka qenë tamam ashtu, kujtimet e bëjnë të duket si e tillë. Ato janë vegime të pa zhurmshme, që më flasin me vështrime e me lëvizje; janë pa fjalë krejt të nemitura. Ato janë aq të heshtura, sepse për ne heshtja është bërë diçka e pakuptueshme.

Zjarr i përqendruar, zjarr i befasishëm, perde zjarri, mina, gaz, tanke, mitraloza dore janë fjalë, fjalë, por ato përmbledhin në vetvete ankthin e gjithë botës. Kanë kaluar javë… apo muaj… apo vite? Në të vërtetë kanë kaluar vetëm disa ditë… Ne e shohim kohën si fluturon mu pranë nesh – e shohim në fytyrat pa ngjyrë të atyre që japin shpirt; ne e rrasim lugën në gojë sa herë që na jepet mundësia, vrapojmë, hedhim granata, shtiem me pushkë, vrasim, shtrihemi e bëhemi njësh tokën, ndiejmë qysh na lenë fuqitë dhe qysh mpihemi shpirt e trup – dhe vetëm, një gjë na mban gjallë që ka edhe më të dobët, më të mpirë e më për të ardhur keq na mban gjallë, që ka nga ata, të cilët na vështrojnë me sy te shqyer, sepse na mbajnë për perëndi që i shpëtojmë vdekjes sa e sa herë.

Tmerrin mund ta durosh, për sa kohë tulatesh para tij-por ai të vret, në qoftë se rri e mendon për të. -Po ashtu siç kthehemi në kafshë kur na shpien në vijën e parë, sepse kjo është e vetmja gjë që mund të na shpëtojë, po ashtu bëhemi shakaxhinj tralala dhe gjumashë kur biem rehat.

“Po pse duhet të ketë luftë, pra?- pyet Tjadeni. Kati ngre supet. -Sepse duhet të ketë ca njerëz, të cilëve lufta iu shërben mjaft.

Jeta ka trillet e veta: krah më krah me tmerrin mund të rrijë edhe budallallëku.

Dhe unë, shpeshherë rri, si të thuash, përpara vetvetes si përpara një të huaji, kur pasqyrimi misterioz i asaj që ka qenë dikur më huton e më tremb, çuditem me vete se si ka mundësi që ajo, që quhet jetë, ka ardhur e është bërë këtu vetëm ekzistencë.